سال ومحل تولد:1317 روستای دیجویجین محل سکونت: اردبیل
خلاصه شرح حال
حسنعلی علیپور دیجویجین در سال ۱۳۱۷ در روستای دیجویجین در نزدیکی شهر اردبیل به دنیا آمد. وی در میانه جنگ جهانی دوم خیلی زود قد کشید و به سن درس و مشق رسید. آن روزها شخصی به نام «میرعلی بیگ» از آذربایجان شوروی به روستای دیجویجین مهاجرت کرده بود و چون خودش به علم و دانش علاقه داشت سنگ بنای مدرسهای کاهگلی را گذاشته بود. بچه‌های روستا از جمله حسنعلی نیز دور او جمع می‌شدند و خواندن و نوشتن را یاد می‌گرفتند. جنگ جهانی دوم تمام شده بود و ایران نیز از آسیب‌های آن در امان نبود. وضع معیشتی مردم بدتر و بدتر می‌شد و مرادعلی پدر حسنعلی نیز از این اوضاع بد بی‌نصیب نماند و خیلی زود ورشکسته شد و تمام اموالش را فروخت. بدین ترتیب فرزندان بزرگ او همچون بسیاری از کودکان و نوجوانان کار کردن را بر درس ترجیح می‌دهند و وارد بازار کار می‌شوند. اما مادر حسنعلی تمام سختی‌های زندگی را به جان می‌خرید تا حسنعلی که از همه کوچک‌تر بود درس و مشق اش را رها نکند. او نیز قدرشناس این تلاش‌های مادر، خوب درس می‌خواند و همیشه جزو بهترین شاگردها در مدرسه می‌شود.
وی در بخشی از خاطرات آن دوران گفته است: «هرگز آن امتحان دبستان خیابان سیروس را فراموش نمی‌کنم. آن ترکه‌های درخت آلبالو که معلم بر دستم فرود می‌آورد را همیشه به یاد دارم. باید برای امتحان برگه امتحانی می‌بردیم ولی پدرم پولی نداشت که به من بدهد و من هم نمی‌توانستم از او پول بخواهم. بدون برگه به مدرسه رفتم و معلم نیز با ترکه مرا تنبیه کرد.»
اما حسنعلی هر طور که بود درسش را تا کلاس یازدهم دبیرستان ادامه می‌دهد. سر انجام وضع اقتصادی نامناسب‌تر می‌شود و او یک سال قبل از دیپلم درس را رها می‌کند و راهی بازار کار می‌شود. اول به نیروی هوایی می‌رود و به عنوان تکنیسین هواپیما شروع به کار می‌کند، اما بعد از مدتی متوجه می‌شود که این شغل با روحیه‌اش سازگار نیست و خود را بازخرید می‌کند.
حسنعلی که در طول دوران نوجوانی و جوانی خود در بین اقوام و آشنایان به یک جوان امانتدار و صادق شناخته شده بود، از طرف یکی از آشنایان که در آلمان به تجارت فرش مشغول بوده دعوت به کار می‌شود. او سریع این پیشنهاد را می‌پذیرد چرا که کار در یک کشور دیگر فرصت تجربه اندوزی را به وی می‌داد.
حسنعلی با سرمایه‌ای که در این مدت اندوخته بود یک مغازه اجاره کرد و خیلی زود اعتماد تاجران فرش را به خود جلب کرد، به شکلی که میلیون‌ها فرانک فرش و عتیقه بدون دادن ضمانت به آنها را برایشان می‌فروخت و بدین ترتیب رونق کارش را افزایش داد.
بعد از انقلاب به کشور بر می‌گردد و ایثار و فداکاری او سنگ بنای یک نیت بزرگ در دل او شد. ساخت 72 مدرسه تا رسیدن به تعداد شهدای دشت کربلا. نیتی که اگرچه به عقیده اطرافیان تحقق آن سخت و دشوار بود اما علیپور با اعتقاد راسخ به هدف خود رسید: «تمام سرمایه و دارایی‌‌ایم را به تدریج در آلمان فروختم و به کشور برگشتم. نیتم ساخت 72 مدرسه بود اما 52 مدرسه که ساختم تقریبا دیگر سرمایه‌ای نداشتم. تنها یک خانه برایم در ولنجک تهران باقی مانده بود که با همسرم در آن زندگی می‌کردیم. مانده بودیم چه کنیم که هر دو تصمیم گرفتیم خانه را بفروشیم اما اطرافیان مانع شدند و آنان به هر نحوی بود این مسیر را کامل کردند تا سرانجام 72 مدرسه ساخته شد.»
مسئولان سازمان نوسازی پس از ساخته شدن این 72 مدرسه تصمیم می‌گیرند تا مدرسهای را که با هزینه آموزش و پرورش ساخته شده بود با نام حسنعلی علیپور نامگذاری کنند اما او مخالفت می‌کند و نام مبارک حضرت حمزه سیدالشهدا(ع) را پیشنهاد می‌دهد. اصرار او بر این قضیه دیگران را هم قانع می‌کند.
علیپور بعد از ساخت این مدارس در امر خیر بیکار نمی‌نشیند و با فعالیت در جامعه خیرین مدرسه‌ساز افراد زیادی را تشویق به مدرسه‌سازی می‌کند. وی از جمله خیرین مدرسه‌ساز کشورمان به حساب می‌آید، به طوری که 30 سال از عمر خود را وقف این کار کرد. حسنعلی علیپور در طول زندگی، تمام دارایی خود را صرف ساخت 72 مدرسه کرد. این خیر مدرسه‌ساز با ساخت 72 مدرسه به عشق 72 تن از یاران صدیق امام حسین(ع) کار ماندگاری را در حوزه تعلیم و تربیت و کمک به این بخش انجام داد. وی اکثر مدارس خود را در مناطق شهری و روستایی اردبیل احداث کرده بود. حسنعلی علیپور از دست رئیس جمهور نشان برتر خیران مدرسه‌ساز را دریافت کرده بود و در جشنواره‌های مختلف خیرین مدرسه‌ساز لوح و تندیس به او اهدا و از شخصیت او قدردانی شده بود. همچنین برای این خیر پرآوازه در اردبیل میدانی نامگذاری شده و تندیس او نیز در ورودی اداره کل آموزش و پرورش استان اردبیل نصب شده است.
علیپور، در نخستین دوره آئین نکوداشت خیرین مدرسه‌ساز به عنوان خیر ارشد مدرسه‌ساز مورد نکوداشت قرار گرفت. همچنین وی هنگام دریافت نشان نقره خورشید خیران، نشان خود را به موزه آستان قدس رضوی اهدا کرد. وی زمانی که از بیماری قلبی رنج می‌برد، برای پرداخت هزینه عمل جراحی قلب تمکن مالی نداشت و این هزینه توسط دیگران تامین شد. از مرحوم حسنعلی علیپور به یاد 72 شهید کربلا 72 مدرسه با مجموع 269 کلاس درس و تعداد زیادی درمانگاه، مسجد و غسالخانه در نقاط محروم استان اردبیل به یادگار مانده است. حسنعلی علیپور تیر ماه سال 1389 به علت سکته مغزی در زادگاه خود درگذشت.
تولد
در طولانی‌ترین شب سال ۱۳۱۷ در یک روستای دور افتاده، مادری انتظار پنجمین فرزند خود را می‌کشید. عباس، زبیده، حبیبه و حسین‌علی پیش از این به دنیا آمده بودند. از برق خبری نبود. روشنایی در بلندترین نیمه تاریک زمین، تنها محدود به چند چراغ نفت‌سوز کهنه و قدیمی می‌شد. بچه‌ها زیر کرسی نشسته بودند. مادر توان حرکت نداشت. ننه سکینه که اغلب بچه‌های این روستا و بقیه دهات اطراف را به دنیا آورده بود، کنار مادر حضور داشت. تجربه‌اش می‌گفت باید همین امروز و فردا، بچه به دنیا بیاید. بالاخره همین هم شد. بچه پنجم با طلوع آفتاب بی‌رمق بیرون اولین روز زمستان، چشم به دنیا گشود. وقتی ننه سکینه خبر داد که بچه پسر است، مشهدی مرادعلی به وعده وفا کرد و او را حسنعلی صدا زد.
مادر وضو ساخت و نوزادش را در آغوش گرفت. از همان روز اول تا آخرین مرتبه‌ای که کودک پنجم از سینه مادر شیر خورد، بانوی خانه با وضو بود. هر کسی می‌آمد و می‌رفت، نوزاد پنجم را تحسین می‌کرد. نوزاد پنجم در شبی تاریک به بلندای یلدا آمد، اما دل پدر و مادرش روشن بود که آفتاب بخت و بلند است. بچه‌ها هم برادر جدید خود را بسیار دوست داشتند. مرادعلی هم سرگرم کسب و کار و کشاورزی خود بود. بالاخره فرزند پنجم به اندازه‌ای رسید که باید راه مدرسه و مکتب را در پیش بگیرد.
کودکی
از وقتی خودم را شناختم و پدر و مادرم را به یاد آوردم، دفتر کتاب را دوست داشتم. غروب که بابا به خانه می‌آمد و همه زیر کرسی جمع می‌شدیم، نوبت قصه و داستان بود. پدرم به مطالعه خیلی علاقه داشت. شاهنامه، حافظ، گلستان و بوستان را برایمان می‌خواند. شاید من کمی بیشتر از بقیه به خواندن علاقه نشان می‌دادم. عشق به مطالعه را پدرم در دل ما گذاشت. یاد آن شب‌ها به خیر که زیر کرسی می‌نشستیم و مادر نبات زرد و چای کوزه‌ای می‌آورد تا قصه‌های پدر به دلمان بچسبد و شیرینی مطالعه در کام ما جاودانه شود.
نوجوانی
درس و مشق حسنعلی ادامه داشت و چرخ زندگی را برادر بزرگ که در تهران بود تا اندازه‌ای می‌چرخاند. زندگی آهسته و آرام پیش می‌رفت. در تمام طول این مدت، حسنعلی از مطالعه هم غافل نبود. همین دست به کتاب بودن او، راه ورودش به دبیرستان را هموارتر ساخت. ابتدا به دبیرستان حافظ در انتهای بازار تهران رفت. چند صباحی نگذاشته بود که بحث شهریه، کار را دشوار ساخت. مدیر دبستان او یعنی آقای ثامنی تا حدی که می‌توانست پادرمیانی کرد. حسنعلی مدتی ماند و درس خواند، اما دیگر بحث شهریه جدی شد. او ناچار شد برای ادامه تحصیل و آغاز کلاس هفتم، مدرسه ادیب را انتخاب کند. همان مدرسهای که برادر بزرگش هم مدتی در آنجا درس خوانده بود.
علیپور در مدرسه درخشید. در برخی درس‌ها مثل تاریخ آن قدر مسلط بود که او را عشق تاریخ می‌نامیدند. حالا دیگر او بزرگ‌تر شده بود. کم‌کم به ورزش هم رو آورد. کشتی، فوتبال و والیبال را دنبال می‌کرد. در باشگاه تهران جوان کشتی می‌گرفت. مسابقات قهرمانی مدرسه و منطقه بخشی از دغده‌‌های او را تشکیل می‌داد. ورزش باستانی را هم به خاطر جوانمردی و سایر خصلت‌های پهلوانی این رشته را دوست داشت. حسنعلی درس را تا پایان کلاس یازدهم دنبال کرد. مخارج زندگی و مشکلات اقتصادی همچنان تصمیم نداشت از او فاصله بگیرد. بنابراین در فاصله یک سال تا دیپلم با درس و مدرسه خداحافظی کرد و سراغ کار و تلاش را گرفت.
«در جستجوی کار بودم که سر از نیروی هوایی درآوردم. تصور می‌کردم این امکان برایم هست تا یک همافر خوب باشم. ابتدا به عنوان تکنسین هواپیما کار را شروع کردم. آرام آرام فهمیدم این حرفه با روحیه من سازگاری ندارد. سرانجام بعد از گذشت چند سال خود را از نیروی هوایی بازخرید کردم و آن محیط را ترک نمودم.»
شروع رسمی فعالیت‌های خیرخواهانه
«پس از پیروزی انقلاب نامه‌ای به آیت‌الله مروج، امام جمعه اردبیل نوشتم و برای انجام کارهای خیر اعلام آمادگی کردم. کارهای عمرانی مورد نظرم را با بازسازی مسجد روستای محل تولدم و احداث یک غسالخانه آغز کردم. چون خودم در فاصله دوری نسبت به کشور و اردبیل قرار داشتم، حجت‌السلام سیدعلی رسولی را به عنوان نماینده فعالیت‌هایم انتخاب کردم تا ایشان کارها را دنبال کند.»
حسنعلی علیپورخیر مدرسه ساز اردبیلی است که پس از آنکه طی ۴۰ سال اقامت در اروپا و از راه تجارت فرش ثروتی اندوخت،به ایران بازگشت و ده ها مدرسه و بناهای خیریه دیگر با هزینه شخصی ساخت و به وزارت آموزش و پرورش کشور هدیه کرد.بسیاری از مدارس ساخته شده توسط او در نقاط روستایی و محروم استان اردبیل بنا شده و ده ها هزار نفر در مدارس وی تحصیل کرده اند.وی تمام دارایی خود از جمله آخرین خانه محل سکونت خویش را در راه مدرسه سازی و امور خیریه مصرف نمود.تندیس یادبود وی در اداره آموزش و پرورش اردبیل نصب شده و میدان و مدرسه ای در شهر اردبیل نامگذاری شده است.بسیاری از شخصیت های سیاسی کشور از وی تقدیر کرده اند.او سرانجام در تابستان ۱۳۸۹ در گذشت و در بهشت زهرای اردبیل به خاک سپرده شد.
علیپور در سال ۱۳۹۸ در طی گفتگویی جهت چاپ کتاب علیپور شناسی از سوی اداره کل آموزش و پرورش استان اردبیل گفته بود:
همه ی ثروتم را دادم،۷۳ مدرسه ساختم
آپارتمانی را محضری به نام سازمان نوسازی و تجهیزات مدارس کرده ایم و فقط تا وقتی من یا حاج خانم زنده باشیم،از آن استفاده میکنیم.
بلافاصله بعد از مرگ ما،آپارتمان برای مدرسه سازی خرج خواهد شد.علیپور وصیت کرده بود او را پس از مرگش در یکی از روستاهای دور افتاده، زیر گام بچه های محصل دفن کنند. تمام ثروتش را بخشیده،حتی خانه اش را تا مدرسه بسازنند، برای بچه ها…
اسامی ۷۲ پروژه احداث شده توسط خیر محترم مدرسه ساز جناب آقای حسنعلی علیپور دیجویجینی،به نیت ۷۲ تن شهدای کربلا
۱- حضرت محمد(ص) : ۳ کلاسه/اردبیل-روستای کرد کندی
۲-حضرت علی (ع) : ۳ کلاسه/ اردبیل-روستای کوزه تپراقی
۳-حضرت زهرا (س): ۵ کلاسه/اردبیل-محله سید آباد راه کلخوران
۴-امام حسن(ع): ۳ کلاسه/اردبیل-روستای آلوچه فولادلو
۵-امام حسین(ع): ۳ کلاسه/اردبیل-روستای آق درق
۶-امام سجاد(ع):۳کلاسه/اردبیل-سلمان آباد(میر اشرف)
۷-امام محمد باقر (ع): ۳ کلاسه/اردبیل-روستای رزمگاه
۸-امام جعفر صادق(ع):۳ کلاسه/اردبیل-روستای خانقشلاقی
۹-امام موسی کاظم(ع): ۳ کلاسه/اردبیل-روستای کولانکوه
۱۰-امام رضا(ع): ۳ کلاسه/اردبیل-روستای زرد آلو
۱۱ـامام محمد تقی(ع): ۳ کلاسه/اردبیل-روستای خلیفه لو
۱۲-امام علی النقی (ع): ۳ کلاسه/اردبیل-روستای کمی آباد
۱۳-امام حسن عسگری(ع): ۲ کلاسه/اردبیل-روستای رضی آباد
۱۴-امام مهدی (ع):۳ کلاسه/اردبیل-روستای کلخوران ویند
۱۵-جناب حبیب ابن مظاهر: ۳کلاسه/اردبیل-نمین-روستای سربند
۱۶-حضرت زینب(س): ۳ کلاسه/اردبیل-مدرسه راهنمایی دخترانه شاهد
۱۷-حضرت ابوالفضل (ع): ۸کلاسه/اردبیل-سلمان آباد (کاظم آباد)
۱۸-حضرت علی اکبر(ع): ۳ کلاسه/نمین-روستای خانکندی
۱۹-حضرت قاسم (ع): ۳ کلاسه/نمین-روستای دورجین
۲۰-امام حسین (ع) ۲: ۳ کلاسه/نمین-روستای سوها
۲۱-حضرت علی اصغر: ۳کلاسه/گرمی-روستای اوچ آغاچ
۲۲-جناب حربن ریاحی: ۳ کلاسه/اردبیل-تازه کند شریف آباد
۲۳-جناب مسلم بن عوسجه: ۳ کلاسه/ گرمی- روستای هواس
۲۴-جناب حارث حمدانی: ۳کلاسه/ اردبیل-روستای ویند کلخوران
۲۵-جناب زهیر ابن القین: ۳کلاسه/اردبیل-روستای محمد جانلو
۲۶-جناب محمدبن مسلم بن عقیل:۳ کلاسه/اردبیل-روستای تقی دیزج
۲۷-جناب عون ابن عبدالله ابن جعفر: ۳ کلاسه/گرمی-روستای ساری درق
۲۸-جناب محمد بن عبدالله ابن جعفر: ۳ کلاسه/ گرمی-روستای شورستان
۲۹-جناب عبدالله ابن مسلم ابن عقیل: ۳ کلاسه/گرمی-روستای دانیال
۳۰-جناب عبداله بن علی: ۳ کلاسه/پارس آباد-روستای حاجی فتحعلی
۳۱-جناب جعفر بن علی:۳ کلاسه/اصلاندوز-روستای بوزجه
۳۲-جناب نافع بن هلال:۳ کلاسه/ گرمی-نهضت سواد آموزی-روستای قوه قشلاق مهدیخانلو
۳۳-جناب ابوثماثه صیداوی:۳ کلاسه/بیله سوار-روستای خانیاباکندی
۳۴-جناب عباس بن شیب شاکری: ۳ کلاسه/ گرمی-روستای رحیملو
۳۵-جناب بریز ابن خضیر: ۳کلاسه/مشگین شهر-روستای داشبلاغ کندی
۳۶-جناب عبداله بن حسین:۳کلاسه/خلخال-روستای محمود آباد
۳۷-جناب جعفربن عتیق:۴کلاسه/انگوت-روستای هزان
۳۸-جناب عبداله بن عروه: ۳ کلاسه/گرمی-روستای جین کندی
۳۹-جناب عامربن مسلم: ۲ کلاسه/نیر-روستای داشبلاغ
۴۰-جناب قاسط ابن ظهیر:۲کلاسه/مشگین شهر-روستای قره گل
۴۱-جناب عبدالرحمن بن عقیل: ۳ کلاسه/ انگوت-روستای حدیلو
۴۲-جناب عبدالرحمن ابن عروه ۲: ۲ کلاسه/ خلخال-روستای اوجغاز
۴۳-جناب بشر حضرمی(ع): ۳ کلاسه/اردبیل-روستای ینگجه رضا بیگلو
۴۴-نعیم بن عجلان انصاری: ۳ کلاسه/رضی-روستای بیگ باغلو عباس دره سی
۴۵-قاسم بن حبیب الازدی: ۳ کلاسه/ گرمی-نجفقلی کندی
۴۶-سیف بن مالک: ۳ کلاسه/انگوت-روستای جبیلو
۴۷-مسلم بن کثیر الازدی:۴ کلاسه/ اردبیل- روستای دیجویجین
۴۸-ذهیر ابن کثیر الازدی: ۵ کلاسه/اردبیل-روستای خیارک
۴۹-جناب کتانه ابن عتیق: ۲ کلاسه/اردبیل-روستای شیشه گران
۵۰-جناب ضرغامه بن مالک: ۳ کلاسه/اردبیل-روستای دیولق راهنمایی
۵۱-جناب مسعود بن الحجاج: ۸ کلاسه/اردبیل-محله میر اشرف
۵۲-حضرت حمزه سیدالشهدا: ۱۰ کلاسه/اردبیل-اصلاندوز
۵۴-جناب حجاج ابن زیدالسعدی:۳ کلاسه/انگوت-روستای چندرق
۵۵-سلیمان مولی الحسین: ۵کلاسه/مدرسه درمانلو
۵۶-کردوس بن ظهیر: ۲ کلاسه/مدرسه دمقلی ارشق
۵۷-جون ابن حوی ۱: ۲ کلاسه/مدرسه عالیشان سفلی بیله سوار
۵۸-سعد بن عمرو التمری:۲ کلاسه/مدرسه اسمعلی کندی
۵۹-قعنب ابن عمرو التمری: ۲ کلاسه/آموزشگاه پیش دبستانی جعفرآباد
۶۰-حباب ابن الحارث:۳ کلاسه/آموزشگاه احمد آباد
۶۱-عمار ابن ابی مسلم: ۲ کلاسه/آموزشگاه حسن لوارشق
۶۲-مالک بن عبدابن سریع : ۴ کلاسه/آموزشگاه شال امامرود
۶۳-سالم مولی بنی المدینه الکلبی:۲ کلاسه/آموزشگاه چرچیلو ارشق
۶۴-عمروبن عبدالله الجندعی:۲ کلاسه/ آموزشگاه نولی بولاغی ارشق
۶۵-عبدالله بن سریع: ۱ کلاسه/ آموزشگاه عالیشان بیله سوار
۶۶-شیب ابن سریع: ۳ کلاسه/کانون پرورشی پارس آباد
۶۷-شیب ابن عبدالله: ۱۲ کلاسه/آموزشگاه شهرک سبلان فاز دوم
۶۸-سود ابن ابی حمید: ۲ کلاسه/آموزشگاه ابتدایی کریملو موران گرمی
۶۹-منجع مولی الحسین: ۲ کلاسه/ آموزشگاه ابتدایی روستای بیگ باغی گرمی
۷۰-قارب مولی الحسین: ۲ کلاسه/ آموزشگاه ابتدایی سیاوش کندی گرمی
۷۱-قیس بن مصهر ۱۲: ۱۲ کلاسه/ آموزشگاه کار و دانش پارس آباد
۷۲-زهیر بن سلیم: ۱ کلاسه/روستای بزقشلاقی بیله سوار